Birçok Avrupa ülkesinde salgının ilk günlerinde izole vakalar görüldü. İlk aşamalarda, salgın Çin'de ki gibi Polanya içinde dağılmadı. Ta ki ABD'de saptanana kadar.
Polonyalı yetkililer " sınırları kapatmak " kararını aldıklarında, diğer ülkelere kıyasla daha az vaka vardı. Örneğin 800'den fazla vaka varken, Japonya, Şubat ayı sonlarında okul yasağını başlattı. Öte yandan Çek Cumhuriyeti, o dönemde Polonya'nın neredeyse iki katı olan 120 vakası bulunduğunda sınırlarını kapattı. Diğerleriyle karşılaştırmalar, örneğin pozitif sonuçların sayısıyla bağlantılı olarak gerçekleştirilen testlerin sayısı açısından farklı boyutlarda yapılmış ve halen yapılmaktadır. Sürekli olarak çeşitli epidemiyolojik tahminler analiz edildi. Ayrıca en sert tahminler, örneğin nüfusun %60'ının virüs kapabileceği ve Polonya'da birkaç yıl içinde 700.000 ölümle sonuçlanabileceği gösteriyor .
Şu anda Ağustos sonunda, Polonya'da 62.000'den fazla korona virüs vakası doğrulandı. Bu sayı 100.000'i aştığında ciddi sorunlar başlayacaktır. Bu arada hükümet buna hazırlanmak için elinden geleni yapıyor ve bulaşıcı hastalıklar hastanesi sayısını artırmak ve evde hafif geçirenler için nasıl mücadele edilir gibi broşürler hazırlandı. Bu, hastalık dalgasını kontrol etme stratejisine dayanıyor - böylece çoğu vaka, İtalya'da olduğu gibi, Polonya hastanelerinde aynı anda sonuçlanmaz. Bu tür önlemler öncelik olarak dramatik kararlardan kaçınmak için alınıyor keza Polonya’nın çok şiddetli vakalarda kerede 6,000 kişilik bir kapasitesi bulunuyor.
Görüşmelerden birinde Łukasz Szumowski (Sağlık Bakanı), sağlık sisteminin virüsle enfekte olan yaklaşık bir kaç bin ciddi hasta için “yeterli” olduğunu savundu. İlave olarak, hükümet her il için bir veya iki ek bulaşıcı hastaneyi diğer hastaneleri dönüştürme kararı aldı. İlk korona virüs dalgasının zirvesinde, bu tür 19 tesis vardı. İkinci dalganın daha büyük olduğu ortaya çıkarsa, bu tür tesislere daha fazla ihtiyaç olabilir .
Bu yöntemler, virüsle savaşmanın iki ana yöntemidir. Birincisi iletişimi kesmek (okulları kapatmak, hastanelerin yapısını değiştirmek veya ofislerin çalışmalarını sınırlamak), ikincisi ise hızlı teşhis. Uzmanların vurguladığı gibi bugüne kadar olduğu Polonya'da birçok testler gerçekleştirildi benzer aşamada İtalya'dan daha hızlı idiler. Şimdiye kadar, DSÖ önerisine dayalı testler yapılıyordu yani hastalara. Ama şimdi karantinadaki insanları da hedef almaya başladılar. Örneğin, Varşova'daki enfekte kişilerden birinin 800 kişisiyle teması olduğu saptandı.
Korona virüs salgını, Polonya'nın yanı sıra küresel olarak elektronik hizmetlere olan talebi önemli ölçüde artırdı. Salgın sırasında, Sağlık Bakanlığı da teknoloji şirketleriyle işbirliği içinde acilen birkaç yeni elektronik çözümü tanıttı. Çevrimiçi mağazalar, satışlarda birkaç düzine veya hatta yüzde birkaç yüz artış kaydetti ve uzaktan çalışma araçları sağlayan şirketlerin değerlemeleri rekor kırıyor. Sağlık hizmetleri ve tele-tıp hizmetlerindeki yeni teknolojilere olan ilgi de önemli ölçüde artmakta.
Łukasz Szunowski bir röportajında şunları söyledi: `` Son yıllarda ve aylarda tanıtılan elektronik araçlar pandemi sırasında kendilerini kanıtladılar ve büyük ölçüde kullanılıyorlar. Çoğu durumda yılın başında zorunlu hale gelen e-reçeteler, tüm reçetelerin %95'inden fazlasını oluşturmaktadır. ARC Rynek i Opinia enstitüsünün Nisan ayında yaptığı anket, Polonyalıların uygulama konusunda herhangi bir güçlük yaşamadığını gösteriyor, katılımcıların %84'ü bunları olumlu değerlendiriyor. Pandemi sırasında, temel sağlık hizmetlerinde (POZ) telepatların kullanımı da keskin bir şekilde arttı ”. Bakan ilginç bir karar ile Ağustos sonunda yardımcısından istifa etmişti.
Maalesef COVID-19, Polonya'da neredeyse otuz yıllık kesintisiz ekonomik büyümeyi sona erdirecek. Bu, Avrupa Komisyonu tarafından sunulan en son ekonomik tahminlerin sonucudur. 2020'de Vistula Nehri üzerindeki GSYİH, "salgının ardından getirilen önlemlerin neden olduğu ekonomik faaliyetin bozulması ve dış talepte benzeri görülmemiş bir düşüş" nedeniyle düşecek. Öte yandan, tahminlerdeki olumlu bilgiler Polonya'nın uluslararası ticaretiyle ilgili. Veri onaylama Polonya ekonomisinin bölgedeki diğer ekonomilere benzer sorunlarla karşı karşıya olduğunu ancak mali durumun biraz daha iyi olduğunu gösteriyor. Bunun başlıca nedeni, Polonya ekonomisini daha dirençli kılan kaynakların ve rekabet gücünün çeşitlendirilmesidir. Ayrıca, Polonya'nın borç / GSYİH oranı, AB'deki en düşük oranlardan biridir. Hükümet bu nedenle krize yanıt verebiliyor.
Düşen talep ve ticaret kesintileri de dahil olmak üzere kesintilerin 2020'de ihracat ve ithalatta düşüşe dönüşeceği doğrudur, Ancak Polonya ihracatının ve rekabet gücünün yapısı nedeniyle Avrupa Komisyonu, ticaret dengesinin temelde değişmeyeceğini tahmin ediyor. 2021 yılında ihracatta artış ve ticaret dengesinde iyileşme olacağı öngörülmektedir .
Polonya'da işsizlik oranındaki artışın ölçeği şu anda orta düzeydedir. İşsiz sayısı önemli ölçüde artmıyor. Ancak, daha az insan istihdam edilmektedir. Uzmanların da kabul ettiği gibi - Polonya'da işsizler tarafından istihdam bürolarına kaydolmaya gerek kalmadan ödenen “dayanışma ödeneği” bozulabilir. Bu nedenle, 2020'nin ikinci yarısında, "Kalkan"’ın bu unsurlarının işlevini yitireceği zaman daha yüksek işsizlik göreceğiz. Şimdiye kadar yaklaşık 3,3 milyon çalışan bundan faydalandı. Elbette işten çıkarmalar hâlâ devam ediyor; işsizlik sayısının yılın üçüncü çeyreğde yarım milyon çalışan sayısını aşacakları açık.
AB Ekonomik İşlerden Sorumlu Komisyon Üyesi Paolo Gentiloni, geçtiğimiz günlerde Brüksel'de düzenlediği basın toplantısında “… koronavirüs, Avrupa ve dünya ekonomisinin görünümünü büyük ölçüde değiştirdi. (...) AB'nin tarihindeki en derin ekonomik durgunluğa girdiği gayet açık ” dedi.
Polonya Ulusal Bankası Ekonomik Analiz Departmanı direktörü Piotr Szpunar , “Polonya ekonomisi 2020'de tüm Avrupa Birliği ekonomileri içinde en küçüğünü küçülecek” dedi. Güçlü temellerine, elverişli yapısına ve salgına hızlı yanıtına işaret etti. Ayrıca Polonya ekonomisinin elverişli yapısına da işaret etti. - “Turizmin gayri safi katma değerde düşük bir paya sahip olduğu söylenebilir (...), bu da bizi diğer ekonomilerden önemli ölçüde ayırıyor. Bu önemlidir çünkü bu sektör özellikle pandemik kısıtlamalardan etkilenmiştir”. Ayrıca otomotiv endüstrisi gibi salgından güçlü bir şekilde etkilenen endüstrilerin katma değerinde daha düşük bir paydan bahsetti. Ayrıca, Polonya ekonomisi ile Alman ekonomisi arasındaki güçlü bağlara da işaret etti, ki bu - en azından öyle görünüyor ki - salgınla diğer Avrupa ülkelerinden çok daha iyi başa çıkıyor.
Ekonomik büyümenin de 2021'de toparlanması bekleniyor. Polonya ekonomisinin, hane halkı tüketimindeki güçlü canlanma sayesinde % 4,1 oranında büyümesi bekleniyor. AB uzmanlarına göre, ancak Polonya'nın GSYİH 2021 yılında 2019 seviyelerine dönmesi olası değildir.
Dünya Bankası, "Polonya, küresel tedarik zincirleri ağı içindeki yeniden düzenlemelerden faydalanabilir" şeklinde değerlendiriyor. Yurtdışında, korona virüs, paradoksal olarak Polonya ticaretine fayda sağlayabilecek üretimi felç etti.
Ancak ekonomiyi borçla yani bir kredi karşılığında kurtarmak için maalesef gelecekte ödemek zorunda kalacak. Açık ve kamu borcundaki kaçınılmaz artış, “vergilerde ve kamu harçlarında artış ve mali kısıtlamalar kataloğunun genişletilmesini” gerektirecektir. İflas madencilik, elektrikli ekipman üretimi, enerji, otomotiv endüstrisi, nakliye ile ilgili hizmetler ve inşaat mühendisliği işletmeleri, depo endüstrisi, posta ve kurye faaliyetleri ve emlak hizmetlerinde faaliyet gösteren çoğu şirketi tehdit edebilir. Zaman COVID-19 korona virüsle ilgili krizin Orta ve Doğu Avrupa’nın öncü ekonomisini nasıl etkileyeceğini gösterecektir.
Paweł Flisiuk
