Öyleyse, Türkiye bu konuyu nasıl çerçevelemelidir? Bu konuyu daha iyi anlamak için, konunun ayrıntılarına bakmak zorundayız. Güvenlik, ulusal değerleri dış tehditlere karşı korumak olarak tanımlanırken, fiziksel ve biyolojik sistemler ile bağlantılıdır.
Robert Kaplan’ın “Yaklaşan Anarşi” adlı makalesi güvenlik ve çevre arasındaki bağlantıya odaklanıyor. Uçucu ve yıkıcı tehditlerin diğer bölgelere yayıldığını ve artan deniz seviyeleri, değişen yağış düzenleri ve antropojenik iklim değişikliğinden kaynaklanan daha sık doğal afetlerle daha da kötüleşeceğini belirtti. Asıl mesajı şuydu: ‘ yirmi birinci yüzyılın başlarında ulusal güvenlik sorunu “çevre” nin ne olduğunu anlamanın zamanı geldi”
Çevre ile güvenlik arasındaki (varoluşsal, fiziksel ve politik) birçok bağlantının ortaya çıkmaya başladığını savundu.
Aynı şekilde, Türkiye'nin Orta Doğu'daki konumunu da bu paralellikte düşünmeliyiz.
Varoluşsal bağlantı, Türkiye güvenlik çıkarlarının temel bir bölümünü oluşturur. Bu değerler tehdit edildiğinde, güvenliğimiz tehdit altındadır.
Fiziksel bağlantı, çevrenin bozulması ile Türkiye’nin güvenliği arasında doğrudan bir bağlantı olduğunu savunuyor. Küresel çevre değişimini eski haline getirmek imkansızdır, ancak ortak güvenlik kavramlarını içerebilir ve tehlikelerinin sıcramasını durdurabiliriz.
Siyasi bağlantı dolaylıdır; mültecileri içerir ve kaynak savaşları en zayıf tehdidi ama en güçlü entelektüel zorluğu acıklar. Başka bir deyişle, çevresel zararın yol açtığı siyasi çatışmaların, doğrudan Türkiye'yi ilgilendiren bölgelerde ortaya çıkması olasıdır.
Nisan 2007’de, BM Güvenlik Konseyi ilk kez iklim güvenliği konusundaki tartışmasını yaptı. Bu tartışma İngiltere Dışişleri Bakanı Margaret Becket, iklim ve çatışma arasındaki bağlantıdan hiç şüphe bırakmayan sozlerine sahne oldu: “Savaşları ne başlatır? Su üzerinde savaşılır, değişen yağmur düzenleri, gıda üretimi ile mücadele, arazi kullanımı ”
Bu gerçekleri göz önüne alarak, Türkiye çevresel bozulma ve savaş arasındaki bağlantıdan endişe etmeli midir?
Etmesi gerektiğine inanıyoruz.
Bir ülke ne kadar bağımlı ise bir baska ülke kaynağına, iç savaşa o kadar savunmasızdır demektir. Irak, Libya ve Suriye'deki duruma bakalım. Hepsinin petrolü var ve karsiliginda parasi ancak hepsinin sınırlı sulama kaynakları var, hepsi tarım için sınırlı bir araziye sahipler ve yiyecek, barınak ve kanalizasyon eksikliği yüksek düzeyde.
Bu, yaşadıkları başka bir tehlike yaratır - bulaşıcı hastalığın yayılma olasılığı. Travma, yetersiz beslenme ve yeterli tıbbi bakım eksikliği yaşarlar. Bu stresler nedeniyle insanlar hastalıklarla savaşamazlar.
Örneğin, Irak'ta elektrik şebekesi güvenilmez, bu nedenle atık su arıtma ekipmanının durdurmasına yol açtı, böylece endüstriyel atıkları doğrudan Bağdat’ın tek su kaynağı olan Dicle nehrine aktı. Bu ciddi bir hepatit salgını yarattı. Aslında, Irak'ta 2003 işgali sonrası genel ölüm riski iki katına çıktı. Asıl sebep, çoğunlukla koalisyon hava saldırısına bağlı şiddetti - mağdurların çoğu kadın ve çocuklardı. Ayrıca kızamık, kabakulak ve kızamıkçık, ülkenin üçte biri kronik olarak yetersiz beslenen çocukları tahrip ediyordu. Bir zamanlar Irak’ın sağlam sağlık durumu şimdi Yemen veya Afganistan’la karşılaştırılabilir - bebek ölümleri çok yüksek ve temiz suya ve kanalizasyona çok az erişim var.
Türkiye, Anadolu'da doğan Dicle ve Fırat nehirlerine sahiptir. Bunlar Suriye ve Irak için ana su kaynaklarıdir. Bunlar temel olarak içme suyu ve sulama amaçlı sadece iki su kaynağıdır. Ancak bölgedeki iç savaş su barajlarınin, sulama kanallarınin zarar gormesini ve sağlık sorunlarının artmasına neden oldu. Dahası, fabrikalar insanların ihtiyacına yönelik temel gıda üretimi üretmek için yeterli kaynağa sahip olmadığından gıda fiyatları arttı. Suriye ve Irak, ekonomileri bu kadar nazik iken komşu ülkelerden temel gıda alımlarını ithal etmeye devam edebilir mi? Mevcut ülkelerde yüksek düzeyde yolsuzluk da dahil olmak üzere ekonomi zayıflarsa, sınır kontrolü ve yasadışı işler artmaya başlayabilir. Bu gelismeler olursa Türkiye'nin bölgedeki iliskileri etkilenmez mi?
Bütün bu yönlerden çevre, Türkiye'nin ulusal güvenliğinde hayati bir role sahiptir. Çevresel bozulma, yönetilebilir olmasına rağmen, yalnızca Türkiye'ye tehdit teşkil etmiyor, aynı zamanda Türkiye’nin mücadele edecek yeterli kaynağı olmayan komşularına da tehdit ediyor. Mülteci sorunları, yasadışı ticaret, sınır güvenliği, terörizm ve sağlık güvenliği gibi doğrudan ve dolaylı tehditler Turkiye’ye baski uyguluyor.
İnsan ve çevresel değişim, temel ihtiyaçları ve ciddi sosyo-ekolojik tehditlere açık olan kişilerin haklarını ele almak için analitik ve politik politika alanı yaratma arzusuyla motive edilmektedir. Kaynaklar azalıyor ve yerel yaşam koşulları daha da sertleştikçe, bu insanlara değişikliklere uyum sağlamada yardımcı olamayan zayıf hükümetlere sahip nüfus, kendini koruma yöntemlerine başvuruyor olacak. Irak ve Suriye’de olan da şu anda bu.
