Birçok ülke pandemiden önce silahlı çatışma yaşıyordu. IMF tarafından hazırlanan yeni modellemelerde (ref; https://foreignpolicy.com/2020/07/06/coronavirus-pandemic-fuel-conflict-fragile-states-economy-food-prices/ ) daha fazla ülkenin muhtemelen 2020 sonuna kadar şiddet olaylarıyla karşı karşıya kalacagını gösteriyor. Bu yeni modellemeye gore ulusal hükümetlerin pandemiye verdiği tepkiler nedeniyle pandemi öncesi tahminlere kıyasla %56 oranında bir artışı yansıtıyor.
Bu ülkelerin çoğu Sahraaltı Afrika ve Orta Doğu bölgelerinde bulunmaktadır. Dünya Bankası Covid-19'un küresel yoksulluğu etkileyeceğini tahmin ediyor. En son tahminlere göre, küresel üretimin 2020 yılında% 3 oranında daralması öngörülüyor. Bu durum, Asya Finansal Krizinden sonra 1998'den bu yana küresel yoksullukta ilk artışa neden olacaktır. Günlük 1,90 dolardan daha azını kazanan insan sayısının 8,2% oranında 8,6%'ya çıkması öngörülüyor (bu da 33 milyon kişi daha fazla insan demek, toplamda 665 milyona ulaşıyor). Bu, 2017 boyunca aynı sayıda insan civarında bir rakam. Bu, Covid-19'un etkisini düzeltmenin 3 yıl alacağı anlamına geliyor.
Bu arada, Sahraaltı Afrika ve Orta Doğu’da etkilerini görmeyi umduğumuz önemli bölgeler olacak. Bu devletlerin bir çoğu Mısır, Libya, Suriye, Irak, Kongo Cumhuriyeti, Sudan, Somali, Nijerya gibi otoriter liderler tarafından yönetiliyor.
Pandemi, küresel olarak kabul edilmiş BM SKH'lerini (Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri) etkileyecektir. Hedeflere ulaşmakta yetersiz kalan devletler için bağlayıcı bir ceza bulunmamaktadır. SKH'lerin önemi, yoksulluğu ve diğer yoksunlukları sona erdirmenin, iklim değişikliği ile mücadele ederken ve okyanuslarımızı ve ormanlarımızı korumaya çalışırken, sağlık ve eğitimi iyileştiren, eşitsizliği azaltan ve ekonomik büyümeyi teşvik eden stratejilerle el ele gitmesi gerektiğinden kaynaklanmaktadır.
Covid-19 ile savaşmanın başarısızlığı da dahil olmak üzere, kırılgan / başarısız olmak üzere gelişmekte olan çoğu ülke henüz ulusal ekonomiyi geliştirme konusunda yetkinlik göstermemiştir. Örneğin, 2020-2030 yılları arasında Mısır GSYİH'sı yıllık 3% artış öngörürken, Mısır'ın anlamlı bir değişiklik yapabilmesi için 7% GSYİH büyümesine ihtiyacı var. Suriye, Irak ve Libya gibi kırılgan devletlerin iç savaş riskini en aza indirirken sivil kurumlara ihtiyaçları var. Sahel'de Mali ve Nijerya zaten Boko-Haram ve El-Kaide ile çatışmaktadır. Ruanda, Zambiya ve Zimbabve artan kırılganlarından dolayı olaylar beklenmektedir. Olası olumsuz eylemler gerilimleri artıracak ekonomik bir yanmayı ateşleyecektir. Hatta Lübnan, Covid-19'un on yıllardır en kötü finansal krizi tırmandığı Orta Doğu ülkeleri arasında kırılgan bir ülke durumuna geldi.
Hükümetler, sosyal ve ekonomik serpintiyi yumuşatarak salgını düzleştirmeyi dengelemek için mücadele ederken, Türkiye'nin bölgede üstlenebileceği bazı roller var.
Türkiye ekonomisinin bölgedeki tüm sorunlara çözüm getirmesi için yeterli olmadığı aşikar. Aslında Türkiye, ekonomik zorluklarıyla ile mücadele etmek için yapısal reformlar uygulamaya başlamalıdır. Ancak Türkiye, bölgedeki diğer ülkelerden daha hızlı yapma kapasitesine sahiptir. Ancak Türkiye'nin bölgedeki ekonomik ve siyasi etkisini arttırmak istiyorsa dar düşünmesi değil geniş bir perspektiften bakmasını zorunludur.
Türkiye maddi olarak herkesi destekleyemez. Ancak ülkelere baskı yerine olumlu reformlar yapmaya teşvik edebilir. Türkiye savunmasız, covid-19 ve ilgili sağlık sorunlarının yayılmasını yöneten hassas ülkelerdeki kurumları destekleyebilir. Türkiye'nin Resmi Kalkınma Yardımları (ODA) (ref; https://www.oecd.org/dac/stats/turkeys-official-development-assistanceoda.htm ).
Türkiye'nin kalkınma işbirliği, 2011 yılında kabul edilen Türkiye İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı'nın (TİKA) Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile sağlanmıştır. Ajans, Türkiye'nin ikili kalkınma işbirliğini tasarlayıp koordine etmekte diğer bakanlıklar, STK'lar ve özel sektörle işbirliği içinde projeler yürütmekte ve uygulamaktadır. TİKA, Cumhurbaşbakanlığa bağlı özerk bir kurumdur. Diğer kamu kurumları, STK'lar ve özel sektör de Türkiye'nin Resmi Kalkinma Yardımı (RKY) tarafından finanse edilen proje ve programları uygulamaktadır.
Türkiye'nin yardım miktarı son yıllarda büyük oranda artmaktadır. Türkiye 2015 yılında ikili kalkınma işbirliğinin en büyük payını Suriye, Somali, Kırgızistan, Arnavutluk ve Afganistan'a verdi. Türkiye'nin ikili kalkınma işbirliğinin ana sektörleri insani yardım ve mülteci desteği, yönetim, sivil toplum, eğitim, sağlık ve nüfus idi.
Türkiye'nin 2014 yılında sağladığı toplam RKY tutarı 3,5 milyar ABD doları olup, 2016 yılında 6,5 milyar ABD dolarına ulaşmıştır ve bu da RKY / GSMH'nın% 0,7 hedefinin üzerindedir (Türkiye RKY / GSMH = 2016'da 0,76% idi). 2018 yılında bu miktar 8,4 milyar USD'ye yükseldi.
Doğal olarak, 34,6 milyar dolar olan ABD RKY’si ile boy ölçülemez. Ancak bu miktar Türkiye'nin devlet kalkınma programını başarıyla etkilemesini sağlıyor. Böyle büyük bir yardım programını sürdürmek için, Türkiye'nin evde yapısal reformları düzeltmesi gerekmektedir. Türkiye'nin toparlanmasında en büyük zorluk kendisidir. Ekonomik gösterge büyük ölçüde kötüleştiğinden, bu tür yapısal reformlar zamanında yapılmadıkça Türkiye'nin bölgedeki etkisini sürdürmesi daha zor olacaktır.
