×


GİRİŞ YAP





GİRİŞ YAP
Üyeliğin yok mu? ÜYE OL.

3035 kez okundu

1923'te Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Atatürk, 1931 seçimlerinde “Yurtta Sulh Cihanda Sulh” demişti. Türkiye'nin ilk yıllarında bu strateji çok önemli bir yere sahiptir. Bu açıdan “Yurtta Sulh Cihanda Sulh” ilkesini iç ve dış politika ile birlikte değerlendirmek gerekmektedir.

YOUTUBE



 
En geniş ve en genel anlamıyla teknik bir ifade olan “Yurtta Sulh Cihanda Sulh” ilkesi aynı zamanda uluslararası barışın korunmasını ve devamlılığını ifade etmektedir. Türk dış politikasının amacı ve anlamı, hem yurt içinde hem de yurt dışında hukuk düzeninin kurulmasına çalışmak ve yardımcı olmaktır. "Yurtta Sulh Cihanda Sulh" ilkesi Türkiye'ye sadece barış ve sükuneti getirmekle kalmamış, ülkede güvenliği de sağlamıştır.
 
Osmanlı imparatorluğunun çöküşünün ardından, Türkiye'nin endüstriyel kalkınma programını oluşturmak için güvenliği ve uygun çevreyi sağlaması için zamana ihtiyacı vardı. Bu nedenle Türkiye'nin ulusal bir siyasete ihtiyacı vardı. Milli siyaset, milletin benimsediği ve uyguladığı siyaset olup millî hedeflere uygun ve hizmet eden siyaset olmalıdır. “Yurtta Sulh Cihanda Sulh” Osmanlı İmparatorluğu'nun evrenselci ve kozmopolit politikasına bir tepkidir. TBMM'nin açılışında Atatürk yabancı uyrukluların ilkeleri hakkında bir konuşma yaptı. Milli Hükümet'in izleyeceği politikayı belirlemiş, ulusal sınırlar dışında işgalci bir amaç gözetilmediğini ve emperyalist bir hedef izlenemeyeceğini açıkça belirtmiştir. Türkiye'nin Osmanlı İmparatorluğu'nun küllerinden yeni endüstriler, yeni normlar ve yeni kurallar koyması gerektiğinden göre bu güvence uluslararası arenaya verilmeliydi.
 
Günümüz Orta Asya ülkeleri gibi Türkiye de tarafsız bir dış politika izlemiş hiçbir küresel ya da batılı gücün yanında yer almamıştır. Ancak, İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle işler değişmeye başladı. Sovyetler, sıcak denize ulaşmak için Boğazları kullanmak istediler ve Türkiye'yi komünist bir ülke olarak görmek istediler. Türkiye yeni kurulmuş bir ülke olduğu için ordusu ve kapasitesi Sovyet ordusuna göre sınırlıydı. Bu nedenle Türkiye müttefikler aradı ve ABD'yi buldu. Bu ortaklık Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri'nin çıkarıydı.
 
Türkiye, Sovyet rejimine karşı gücünü dengelemek için güçlü bir küresel güç bulduğu gibi, ABD de Sovyetlerin Ortadoğu'daki etkinliğini durdurmak için bölgesel bir güç buldu. NATO'nun kurulması ve Türkiye'nin Birleşmiş Milletler'e üyeliği stratejik ortaklar düzeyinde ilişkilere kavuşmuştur. Türkiye kendini savunmak için ihtiyaç duyduğu yüksek askeri teknolojiye erişebildi. Ayrıca Türkiye, ülkeyi kalkındırmak için endüstriyel yüksek teknolojiye erişmeye başlamıştır. Ancak Küba krizi ile işler değişmeye başladı.
 
1962 Küba krizinin sonunda ABD ve Sovyetler, Küba ve Türkiye'den nükleer bombaları geri çekme konusunda anlaştılar. Bu çekme anlaşması Türkiye'ye haber verilmeden yapılmıştır. Bu, ulusal güvenlik açısından endişe vericiydi. Türkiye ilk kez, ulusal çıkarlarının başka yerlerde daha yüksek getirisi olması durumunda ABD'nin Türkiye'yi terk edebileceğini düşünmeye başladı. 12 yıl sonra, 1972'de Kıbrıs'taki Türk Barış Harekatı, Türkiye'nin ulusal güvenlik anlayışını değiştirdi. ABD ve batılı ülkeler, kritik endüstriyel teknolojilerin yanı sıra askeri teknolojiye de erişim konusunda Türkiye'ye ambargo koydular. Bundan sonar, Türkiye, askeri teknolojisini bağımsız olarak geliştirmesi gerektiği sonucuna varmıştır.
 
Kıbrıs Barış Harekatı'nın ardından ambargoya tepki olarak Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü (SAGE) kuruldu. Savunma sanayii alanında uzmanlaşmış olup, işlevi, askeri teknolojinin yurt dışından alımını mümkün olduğunca azaltmak için savunma sistemlerine yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetleri yürütmektir. Türkiye başlangıçta yabancı ortaklar tarafından lisanslanan tüfek, tabanca, bazı yedek parçalar gibi düşük teknolojili askeri teçhizat geliştirmek için uluslararası ortaklarla çalışmıştı. Bu, SAGE'ye kendi becerilerini öğrenme ve geliştirme fırsatı verdi.
 
 
Bugün Türkiye, Rus S-400 hava savunma sistemi tedariki nedeniyle F-35 savaş ucağı programından ihraç edildi. ABD Senatosu, F35'in Türkiye'ye tüm transferini engelleyen bir yasa tasarısını onayladı. Ancak Türkiye'nin dagınık ekonomisine rağmen başka seçeneği yok. Türkiye kendi milli kaynakları ile milli savaş ucağı programı olan TFX'i geliştirmeye başlamıştır. Ayrıca Türkiye, 2020 yılında Libya, Suriye ve Azerbaycan-Ermenistan savaşında kendini kanıtlamış insansız hava araçları, denizaltılar ve bazı hafif zırhlı araçlar üretmektedir. Ulusal karadan havaya füze sistemi (kısa ve orta menzilli sistemler mevcut, uzun menzilli hava savunma sistemi geliştiriliyor), tank motoru imalat sistemleri gibi programlar geliştiriliyor. Türkiye şu anda hazır insan gücü kaynağına sahip olmayabilir ama zamanla bu teknolojiye erişecek teknoloji verilerine kesinlikle sahip olabilir. Tek büyük risk, caydırıcı ekonomidir. Zira tüm bu projeler büyük miktarlarda finansal kaynak gerektirir.
 
Peki bunlar Türkiye için ne anlama geliyor?
 
Unutmamamız gereken bazı noktalar var. Jeopolitik, bir ulusun zorunluluklarını ve kısıtlamalarını tanımlar. Jeopolitik Stratejiyi, Strateji ise Gücü tanımlar. Türkiye, askeri sanayi kurarak ve yabancı askeri teçhizatı azaltmayı hedefleyerek, dış politika değişikliğini yani “Yurtta Sulh Cihanda Sulh”‘tan uzaklaşmayı işaret ediyor. Basitçe söylemek gerekirse, jeopolitik, Türkiye'yi stratejisini yeniden gözden geçirmeye zorladığı için Türkiye daha bağımsız bir dış politikaya doğru ilerliyor.
 
Türkiye, Ortadoğu, Afrika, Avrupa ve Asya'nın birleştiği noktada yer almaktadır. Asya'dan birine sorarsanız, Türkiye'nin Avrupalı olduğunu duyabilirsiniz. Bir Avrupalıya sorarsanız, Türkiye'nin Asya veya Ortadoğulu olduğunu, Ortadoğu'da birine sorarsanız Türkiye'nin Ortadoğulu olmadığını duyarsınız. Aslında Türkiye coğrafyası itibariyle tek değil hepsinin özelliğini taşıyor. Türkiye sırasıyla kuzey ve güneyde Akdeniz ve Karadeniz ile çevrilidir. Batısında Bulgaristan ve Yunanistan, güneyinde Suriye, doğusunda ise Ermenistan, Gürcistan ve İran ile çevrilidir. Deniz sınır uzunluğu kara sınırlarından daha büyüktür. Böylece deniz güvenliğini Türkiye'nin ulusal güvenlik anlayışının en önemli noktası haline geldi.
 
ABD'nin aksine Türkiye kara saldırılarına karşı bağışık değil. Kağıt üzerinde Rusya bu tür riskleri barındırıyor. Diğer komşu ülkeler Türk askeri kapasitesiyle boy ölçüşemez Ancak Rusya, herhangi bir savaş senaryosunun sonunda Rusya'nın Boğaz'ı kontrol edemeyeceğinin farkında ve Türkiye'nin doğusunda bir miktar toprak elde etse bile, herhangi bir savaş senaryosunun sonunda kayıplarının maliyetli olabileceğinin de farkındadır. Bu nedenle Türkiye ekonomisinin en zayıf halkası olduğunun bilincindedir. Bu nedenle deniz güvenliği son on yılda ağır bir şekilde ağırlık kazanmaya başladı. Türkiye deniz ticaretine çok güveniyor ve ekonomisi için hayati önem taşıyor. Türkiye, deniz kontrolünü güvence altına almak için ticari yolları güvence altına almak ve Türkiye'nin karadan havaya savunma kapasitesi de dahil olmak üzere deniz ve hava kuvvetleri askeri teknolojisini geliştirmesini sağlamak zorunda olduğunun bilincindedir. Türkiye, güçlü bir ordu ile bağımsız dış politika geliştirmek için enerji maliyetlerinin düşürülmesi gerektiğinin bilincindedir. Böylece Akdeniz ve Karadeniz'de enerji arama faaliyetlerini artırmıştır. Resmi olarak tanınan hükümetle yaptığı anlaşma, Türkiye'nin batı Akdeniz'de denizciliğini güvence altına alan bir deniz anlaşması imzalamasına izin verdiğinden, Libya Hükümeti'nin sürdürülebilirliğini sağlamak Türkiye için kritik öneme sahipti.
 
Tüm bu tarihsel gelişmeler bir kez hatırlandığında Türkiye'nin eylemleri anlam kazanıyor. Ekonomi ve küresel gelişmeler lehinde olmadığı için Türkiye'nin tüm hedeflere aynı anda hareket etmeyeceğini düşünenler olabilir. Ancak coğrafyanın gerçeği budur. Türkiye (veya Mezopotamya'da yaşamış herhangi bir Türk devleti), Stratejisi Jeopolitik tarafından dikte edilmektedir. ABD Ortadoğu'yu terk ediyor, Afganistan'ı terk ederken, Rusya ve İran bölgedeki boşluğu doldurmaya çalışırken bu durum Türkiye için çeşitli riskler yaratıyor. Türkiye'nin bu risklere karşı koymak için askeri ve ekonomik yeteneklerini aynı anda geliştirmesi gerekiyor. Aksi takdirde Türkiye avantajlarını kaybedecek.
 
Ancak Türkiye'nin Stratejik politikalar ile Stratejik Olmayan politikalar arasında daha iyi tercih yapması gerektiği söylenebilir. Türkiye'nin Afganistan'daki askeri varlığı stratejik olmayan bir politikadır. Afganistan düşüşü, kısa vadede Türkiye'ye doğrudan bir güvenlik endişesi getirmeyecektir. Türkiye şu ana kadar 6 milyon civarında Suriyeliyi, birkaç milyon Iraklı ve 300 000 Afgan'ı ağırlıyor. Afganların sayısı ancak 2021'in sonunda artacak. Türkiye'nin Afganlar için tarım, Suriyeliler için teknik ve endüstriyel işler yaratabilmesi gerekiyorken tüm bu mültecileri herhangi bir iç politika olmadan kabul etmek stratejisi olmayan bir politikadır. Ancak güçlü bir ekonominin olmaması, Türklerin yerliliğin güçlenmesine izin vermeden bu mültecileri kabul etmelerine yardımcı olacak bu tür fırsatların yaratılmasında engeller yaratıyor. Bunun olabilmesi için de Türkiye'nin, Erdoğan'ın gereksiz gördüğü yapısal reformları sistemine dahil etmesi gerekiyor.
 
 
 
Türkiye kısa vadede stratejisini yeniden belirlemeli. Türkiye, stratejisinin güçlü bir ordu tarafından gerçekleştirilebileceğine inanmakta, ancak ordunun Ar-Ge programı için büyük fonlara ihtiyaç duyan ulusal askeri teknolojiye ihtiyacı olduğunu unutmaktadır.
 
Bir başkan olarak hata yaptığınıza karar vermek zordur. Ancak Türkiye'nin Ulusal Strateji'yi Stratejik Olmayan politikalardan Stratejik politikalara revize etmesi gerekiyor. Türkiye bağımsız bir dış politika izlemek istiyorsa güçlü bir ekonomi yaratmak zorundadır. Türkiye, sosyal hayata entegre etmek için herhangi bir destekleyici iç politika olmaksızın çok sayıda insanı kabul ederken, finansman yetersizliği nedeniyle stres altında olduğu için (F-16'nın uçuş süresi artıracak 2040 yılına kadar 1200 parça değiştirilerek uzatılabilir)) ulusal askeri teknoloji programlarını desteklemek ekonomisini sadece zayıflatacaktır.
 

Türkiye siyasi elitleri cezbeden bu tür stratejik olmayan politikalardan vazgeçmeli veya revize etmelidir, çünkü siyasi kazanımlara ulaşmak gibi politikaları takip etmek kolaydır. Ancak bu konular er veya geç masaya gelecektir; ya ulusal zorunluluklar ya da stratejik olmayan politikalar.