Sun Tzu'nun (Çin generali m.ö. 554'te yaşadı)” aldatma yolu “na göre”avantajlı koşullarımızı mümkün olduğunca arttırmak ve rakibin avantajlı koşullarını azaltmak" 'tır. Aldatma sadece rakibin kendi yeteneklerini ve niyetlerini anlamasını manipüle etmekle kalmaz, aynı zamanda rakibin yeteneklerini daha da aşağılamak amacıyla durumu manipüle etmeyi de içerir.
YOUTUBE
İran, kendisini Müslüman ülkeler arasında en büyük ve en önemli İslam Cumhuriyeti olarak dış dünyaya sunmaktadır. Ancak, gerçeklik tamamen farklı. Ordunun donanımı eskimiş ve ekonomisi yıllardır zarar görüyor. Gerçek güç ya da degil, İran'ın sahip olduğu güç farklıdır.
İran'ın resmi açıklamaları, Tahran'ı hedef alan herhangi bir askeri hamleye karşı tehdit, şiddet ve misillemeye dayanan Batı'ya karşı her zaman ateşli ifadelerdir. Eski İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad, İsrail'i haritadan silmekle tehdit etti. Ondan önce, neredeyse tüm Başkanlar bunu yaptı. Ve bunları gelecekte de duyacağız.
Ancak, İran’ın bu tip ifadeleri İran politikalarından farklıdır. İranlı yetkililer, tehditlerin istemedikleri bir tepkiyi tetikleyebileceğinin çok farkındalar. Mesela Kazım Süleyman'ının öldürülmesine verilen tepki hatırlandığında, İran'ın misillemesi ABD birliklerini barındıran Irak üslerine ve Bağdat'taki askeri üslere roket atmaktan ibarettir. İran, geçmiş deneyimlerden sert bir şekilde etkilendiginden ne olacağını iyi biliyor.
1988'de USS Samuel B. Roberts fırkateyn deniz mayınına çarptı. ABD, altı İran gemisini batıran ve iki petrol kulesini tahrip eden Peygamber Devesi operasyonunu başlattı. 2020'te, üç İsrail F-35 savaş uçağı Tahran üzerinden uçtu ve üslerine güvenli bir şekilde geri döndü. İsrail, Hizbullah için silah yüklü İran konvoylarına yüzlerce hava saldırısı düzenledi. İran tepki göstermeye cesaret dahi edemedi. Son zamanlarda İsrail, İran'ın nükleer programının babası olarak bilinen Mohsek Fakhrizade'ye suikast düzenledi ve İran herhangi ciddi bir tepki göstermedi.
İran, mal varlıklarına ve personeline yönelik herhangi bir saldırıya karşı ciddi bir misilleme yapamıyor. 2018 yılında İran'ın petrol ihracatı günde 2,8 milyon varil oldu ve ciddi bir saldırıdan sonra günde 1 milyon varilin altına düştü. İran, Suudi ya da Emirlik petrol tankerlerine saldırarak ya da Suudi Arabistan'ın Doğu eyaletindeki petrol tesislerine saldırarak cevap verdi ancak ABD ve İsrail gibi misilleme yapmadılar.
İran, ekonomisi zayıf bir ülkedir. Yolsuzluk seviyesi yüksektir ve ekonomik iyileşme için büyük aksamalara neden oluyor. İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı şirketler veya dini egemen kurumlar İran'ın geleceğine hakim olmaya devam ediyor. Tahran'daki yönetim bazı protestolara rağmen güvende kalsa da, ekonominin geleceği ve ülkenin kalkınmadaki başarısızlığı Tahran'ın bölgesel güçlerin gerisinde kalmasını sağlayacaktır.
Aldatma, ekonomiyi düzeltmek ve askeri yetenekleri güçlendirmek için zaman verdiği için etkilidir. Devlet ülkeyi zayıf gösterirken, gücü geri kazanmak için karışıklık yaratır. İşbirliği için güçlü kurumlarla güçlü bir ekonomi kurulmadıkça, herhangi bir ulus başarısızlığa mahkumdur. Aldatma söz konusu olduğunda Türkiye İran'dan farklı değildir. Askeri sanayinin sınırlı yeteneklerle gelişmesine rağmen, yolsuzluk ve yanlış ekonomik politikalar nedeniyle ekonomideki yozlaşma gelecekteki askeri ve sosyal kalkınma programlarına baskı yapmaktadır.
Türkiye ekonomiyi düzeltmedikçe, kurumları güçlendirmedikçe ve yolsuzluğu ortadan kaldırmadıkça, gelecekte gücünü kaybetmesi kaçınılmazdır.
